Karaciğer Nakli Sonrası Evde Bakım

Şimdiye kadar transplantasyon ünitesindeki tıbbi ekibinin özenli bakımı altındaydınız, fakat şimdi hastaneyi terk etme vakti... Artık bundan sonraki bakımınızdan büyük ölçüde siz sorumlusunuz; ama unutmayın ki, herhangi bir sorunla karşılaşmanız halinde transplantasyon ekibi size yardım etmek için hâlâ orada...

Ameliyat yarasının bakımı

Bir antiseptik sabun kullanarak ameliyat yarasını temiz tutunuz. Eğer kızarıklık, şişlik ya da sıvı oluşumu görürseniz, hemen doktorunuzu haberdar ediniz.

T-tübünün bakımı

Safranın boşaltımı için yerleştirilmiş bir T-tübünüz varsa, T-tübünün girdiği bölgede derinin enfekte olması mümkündür.

Yapmanız gerekenler:

Tübün etrafındaki alana bir antiseptik sabun ile temizlik yapınız.
Yaraya zarar verebilecek ya da T-tübünü yerinden çıkartabilecek şiddetli hareketlerden kaçınınız.

Ateşinizi izlemek

Kendinizi ateşli hisseder, titremeniz olur ya da bir rahatsızlık duyarsınız veya vücudunuzun herhangi biryerinde ağrı veya acı hissedersiniz ateşinizi kontrol ediniz. Bu, bir enfeksiyonun ya da red sürecinin ilk işareti olabilir. Ateşiniz bir günden fazla süre 38°C'nin üstünde olursa, hemen transplantasyon ekibiniz ya da doktorunuzla temasa geçiniz. Doktorunuzun izni olmadan hiç bir ilaç kullanmayınız.
Doktorunuzun izni olmadan hiç bir ilaç kullanmayınız.

Kan basıncı ve nabız

Hemşireniz, kan basıncınızı ve nabzınızı nasıl ölçeceğinizi öğretecektir. Normal kan basıncınızı ve nabzınızı bilmeniz önemlidir. Böylece değerlerden bir farklılık görürseniz, bunu doktorunuza bildirebilirsiniz.

Aşağıdakileri fark ettiğinizde hemen doktorunuzu ya da transplantasyon ekibinizi arayınız:

T-tüp çevresindeki deride kızarıklık
T-tüpü bölgesinde ısınma
Bu bölgeden akıntı
T-tüpüne bağlanan dikişin kopması
T-tüpünun görünebilir uzunluğunda bir değişiklik

Diş bakımı

Yumuşak bir diş fırçası kullanmalısınız. Böylece diş etlerinize zarar vermezsiniz. Her yemekten hemen sonra dişlerinizi fırçalayınız ve bir antiseptik ağız yıkama ürünüyle ağzınızı yıkayınız. Takma dişiniz varsa her yemekten sonra bunları iyice temizleyiniz.

Enfeksiyonları ve çürükleri engellemek amacıyla düzenli olarak her altı ayda bir genel kontrol yaptırmak üzere dişçiye gitmek önemlidir. Dişlerinizle ilgili ciddi sorunlarınız yoksa, ameliyattan sonraki ilk altı ayda dişçiye gitmemelisiniz. Karaciğer naklinizin gerçekleştirilmesinin üzerinden ne kadar süre geçmiş olursa olsun, herhangi bir diş operasyonundan 24 saat önce başlayıp operasyondan 48 saat sonraya kadar antibiyotik almalısınız. Bu tür tedaviye profilaksi(önlem) denilir ve hangi antibiyotiği almanız gerektiğini doktorunuz size söyleyecektir.

Enfeksiyonları ve çürükleri engellemek amacıyla düzenli olarak dişçiye gidilmelidir.

Genel vücut temizliği

Enfeksiyon riskinin düşük tutulmasına yardım etmek için iyi bir kişisel temizlik standardını sürdürmek önemlidir. Aşağıdaki noktalara dikkat ediniz:

Düzenli olarak yıkanınız, duş almayı banyo yapmaya tercih edin.
Elinizi yıkarken kalıp sabun yerine sıvı sabun kullanınız.
El ve yüz havlularını günlük olarak değiştiriniz.
Yemeklerden önce ve tuvaletten sonra her zaman ellerinizi yıkayınız.
Bir tırnak fırçasıyla tırnaklarınızı iyice temizleyiniz.
Adet günlerinde kadınlar ped ve tamponlarını düzenli olarak değiştirmelidirler.

Bu bölgeyi yumuşak sabun ve suyla yıkamanız temizlik için yeterli olacaktır.
Kan bakteriler için ideal bir büyüme ortamı olduğu için, adet günlerinde kadınlar, ped ve tamponlarını düzenli olarak değiştirmelidir. Hiçbir kadın hijyen maddesi kullanmayınız. Bunlar, vajinada normal olarak bulunan mikroorganizmaları yok ederek enfeksiyon riskini artıran dezenfektanlar içerir. Yumuşak sabun ve suyla düzenli yıkanmak yeterlidir.

Deri ve saç bakımı

Kortizon yüzünüzde, göğsünüzde, omuzlarınızda ya da sırtınızda sivilcelere sebep olabilir. Eğer sivilce oluşursa, bu bölgeyi günde üç kez yumuşak bir antibakteriyel sabunla yıkayınız ve derinizi sabundan tümüyle duruladığınızdan emin olunuz. Etkilenen bölgeyi ovmaktan kaçınınız ve sivilceyi kapatmaya yönelik ilaçlı kozmetikler kullanmayınız; çünkü makyaj yapmak sivilcenin yok olmasına engel olacaktır. Ağır ve enfekte olmuş sivilcenin bir dermatolog tarafından tedavi edilmesi gerektiğini hatırlayınız. Eğer sivilce sorununuz şiddetle devam ederse, tavsiye için doktorunuz ya da transplantasyon ekibinizin bir üyesiyle bağlantıya geçiniz.

Ağır ve enfekte olmuş sivilcenin bir dermatolog tarafından tedavi edilmesi gerektiğini hatırlayınız.
Eğer deriniz çok kurursa, bu bölgeleri yıkamaya geçici olarak son veriniz ki deri kendi doğal nemine dönebilsin. Yumuşak bir sabun kullanıp, ve banyo sonrasında vücut kremi uygulayınız. Kortizon muhtemelen saçınızı etkileyecektir. Kalıcı saç boyaları, hafif boyalar, jöleler ve sarartıcılar saçınızın nazikleşmesine ve kırılmasına yol açabilir, bunları dikkatli kullanınız. Saçınızda iyi bir nemlendirici kullanmanız saçınızı güçlendirecektir.

İstenmeyen tüy büyümesi

Immunsupresif (Bağışıklığı baskılayıcı] ilaçların bazılarının (özellikle siklosporin] yan etkilerinden biri de yüz tüylerinin büyümesi ve sıklaşmasıdır. Kadınlar ve çocuklarda bu durum üzücü olabilir, ancak hiçbir şekilde bağışıklığı, baskılayıcı ilaçları almayı kesmemeniz gerekir. Tüy dökücü (depilatuar) bir krem kullanınız veya özel bir solüsyonla tüyleri sarartınız. Fazla tüyün alınmasında ağda ve elektroliz de etkili olur. Eğer tüy büyümesi aşırı bir hal alırsa, tavsiye için doktorunuzla bağlantı kurunuz.

Güneşten korunma

Çok fazla güneş herkes için zararlıdır. Güneş ışığındaki morötesi ışınlar cildin erken yağlanmasına, güneş yanığına ve deri kanserine sebep olabilir. Transplantasyon hastaları deri kanserine yakalanmada daha yüksek risk taşırlar, çünkü bağışıklık sistemleri deriye nüfuz eden morötesi ışının yol açtığı zararın tamamını gideremez. Sonuç olarak, aşağıdaki basit kuralları uygulayarak derinizi daima güneşten korumalısınız:

Güneş ışınlarının en kuvvetli olduğu gün ortası (saat 10'dan saat 15'e kadar) güneşinden kaçınınız. Mümkün oldukça gölgede oturmaya gayret ediniz.
Dışarıda olduğunuz sürece ve güneş kremi sürmemiş olduğunuz zamanlarda, bir şapka, uzun kollu giyecek ve hafif bir pantolon giyiniz.

Bahar ve yaz aylarında güneşten koruma faktörü en az 15 olan yüksek kalitede bir güneş kremi kullanınız. Güneşe maruz kalan tüm bölgelere, özellikle yüz, boyun ve ellere krem sürünüz. Güneş kremleri suyla çıkar. Eğer terliyorsanız ve özellikle yüzme sonrası kremi düzenli olarak yeniden uygulayınız.
Unutmayınız ki güneş ışınları bulutlu günlerde bile zararlı olabilir. Morötesi ışınların deniz, kum, kar ve betondan yansıması da güneş yanığına yol açabilir. Solaryuma asla gitmeyiniz. Benlere dikkat. Eğer bir benin renk değiştirdiğini veya sınırlarının düzensiz bir şekil aldığını fark ederseniz derhal doktorunuzla temasa geçiniz. Bağışıklık sistemleri baskılandığı için Ben’lerinde kanserleşme ihtimali transplantasyon hastalarında daha fazladır. Derinizi daima güneşten korumalısınız.